Renk Bilgisi

Renk nedir

Işığın cisimlere çarptıktan sonra gözümüzde bıraktığı etkiye renk denir. Işık bir cisme çarptığında cisim ışığın içindeki 7 renkten birisini emer diğerlerini yansıtır. Ve biz cismi yansıttığı renkte görürüz. Bu yüzden siyah ve beyaz renk olarak kabül edilmez; siyah yedi rengin hepsini emer beyaz ise hepsini yansıtır. Renklerin koyuluk açıklıkları (Valör) da ışıkla ilgilidir . Bu 7 renk; Sarı, kırmızı , turuncu ,mavi, yeşil, mor, lacivert.

İngiliz Fizikçi İsaac Newton(1643-1727) ışığı bir prizmadan geçirerek renkleri ayırmayı başardı.Güneş ışığının önüne bir prizma koyarak gökkuşağındaki yedi rengi bir perdeye yansıtmıştır. Bazı kitaplarda güneş ışığı içinde altı renk olduğunu kabül ediyor, lacivert mavinin tonudur diyor ama ben burada gökkuşağında olduğu gibi bu yedi rengi alıp işliyeceğim.

ANA RENK-Bu renklerden Mavi , Kırmızı, Sarı ana renktir. Bu renkler karıştırılarak bulunmaz. Bu üç ana rengi değişik oranlarda birbirine karıştırarak doğadaki bir çok rengi bulabiliriz.

ARA RENKLER – Ana renkleri birbirine karıştırarak bulunan renklerdir. Sar ı – kırmızı =Turuncu , Sarı- Mavi =yeşil, mavi- kırmızı = mor . Yalnız mor’u bulmak için mavi ve kırmızı eşit oranda karıştırılmalıdır. Kırmızısı çok olursa Erguvan , mavisi çok olursa Lacivert bulunur .

ZIT RENKLER ( kontrast ) – Zıt renkler birbirlerini tamamlarlar yanyana kullanıldıklarında birbirlerini değerlendirerek resme canlılık katarlar. Bunun doğada da örnekleri çoktur. Yeşil yaprakların arasında kırmızı güller, yeşil ağaçlar arasında kırmızı çatılı bir ev, güneş batarken mavinin içinde turuncu güneş vs. Zıt renklerden birisi diğerine karıştırılırsa karıştığı rengin parlaklığını kırar .

Renk Çemberi

Kendim boyayarak bir renk çemberi yapmaya çalıştım , koyu renklerde fotoğraf çekerken biraz farklılıklar oldu. Kırmızıdan maviye giderken, kırmızısı çok olduğunda erguvan rengi, mavi ve kırmızı eşit oranda kullanıldığında mor, mavisi çok olduğunda lacivert rengi buluyoruz. Oklar yine birbirine kontrast (zıt) olan renkleri gösteriyor.

Renk Üçgeni

Renk konusunu anlamak açısından renk üçgeni çok güzel bir örnek . Biri düz diğeri ters olarak duran iki eşkenar üçgen. Dik duranın köşeleri ana renkler;mavi, sarı,kırmızı.Ters duran üçgenin köşeleri , ana renklerin birbiriyle karışmasıyla meydana gelen ara renkler; yeşil, turuncu , mor.Tabloda iki ana rengin arasındaki renk,onların karışımıyla oluşmuş ara renkler.Okların da gösterdiği gibi karşılıklı renkler birbirine zıt renkler. Burada yanyana üç renk; iki ana rengin karışımı ara renkle birlikte komşu renklerdir. Bunları söylememin nedeni renklerle düzenleme yaparken bu bilgilerin hepsi bize lazım olacak.

Zıt Renkler: Kırmızı- Yeşil,Turuncu-Mavi, Sarı-mor. Bir de renklerde sıcak, soğuk zıtlığı vardır. Bu zıtlık da resme ayrı bir güzellik katar. Sıcak renklerin içinde soğuk bir renk veya tersi durumda resim daha bir canlılık kazanır. Sıcak renkler :sarı-kırmızı-turuncu, soğuk renkler: mavi-sarı-yeşil.

Komşu Renkler :2 ana renk birbirine karıştırdığımızda çıkan renkle komşu olurlar. Sarı-mavi- yeşil , sarı- kırmızı- turuncu, mavi- kırmızı- mor komşu renkler.

Tesir olarak sıcak renkler; hareket, taşkınlık, canlılık verir. Gereğinden fazla kullanıldıklarında yanık tesir yaparlar. Soğuk renkler; sukunet,olgunluk, sessizlik etkisi yaparlar. Kırmızı diğer renklere göre daha yakın, mavi ise olduğundan uzakta imiş gibi görünür. Bunun nedeni renklerin göz merceğinden geçerken değişik şekilde kırılmalarıdır. Sarı ve mor normal uzaklığında görünür.

RENK ARMONİSİ: Renklerin birbirine uyması ve gözde güzel bir etki bırakmasına renk uyumu diyoruz. Renklerin değişik biçimlerde yanyana gelmesi değişik armoniler ortaya çıkarır. Bu düzenlemeler günlük yaşamımızda da karşımıza çıkar, evimizi boyarken, giyinirken, bir dekor hazırlarken. Üç çeşit renk uyumu vardır.

1-TON UYUMU:Tek rengin tonlarıyla yapılan uyumlardır.

2-YAKIN RENKLER UYUMU: Komşu renklerle yapılan uyumdur

3-ZIT RENKLER UYUMU: Birbirine zıt renklerle kurulan uyum. Daha önce de değindiğim gibi resim çalışmalarında daima benzerlikler, simetri bozulur. Burada da zıt renklerden birisi daha çok kullanılır. Zıt renkleri yumuşatmak için aralarına ortak bir renk alınarak uygun bir armoniye geçilmiş olur.

Marquet’in bu resminde sessizlik,huzur seziliyor. Zıt renkler seyredeni rahatsız etmeyecek şekilde ayarlanmış.

Oysa fovist ressamlarda renkler bağırmakta, seyredeni adeta çarpmakta.

Uzaktan bakıldığında bazı düzenlemeler daha güzel görünürler, aralarında zıtlık vardır..Yukarıdaki şemada olduğu gibi; Sarı üzerine siyah, beyaz üzerine koyu mavi, Koyu mor veya mavi üzerine sarı, Kırmızı üzerine siyah, koyu mavi üzerine beyaz, beyaz üzerine siyah, siyah üzerine beyaz , beyaz üzerine koyu kırmızı , koyu mavi – mor üzerine turuncu gibi.